Sposobem na realne zwiększenie bezpieczeństwa i niezawodności produkcji jest wdrożenie systemu efektywnego zarządzania alarmami dla instalacji procesowej w oparciu o uznane na świecie międzynarodowe standardy.
Podczas gdy cyfrowe systemy sterowania zapewniają automatyczne utrzymanie i optymalizację procesu, to gdy parametry pracy zostaną przekroczone i zwiększa się ryzyko wystąpienia awarii, czynności zaradcze i natychmiastowe decyzje podejmuje operator instalacji. To w jego gestii jest nadzór nad procesem i właściwa reakcja na alarm sygnalizowany przez system sterowania. Interwencja operatora stanowi pierwszą warstwę zabezpieczeń i często wystarcza do przywrócenia poprawnych warunków pracy.
Kluczowym elementem systemu przeciwdziałania poważnym awariom jest wykonanie właściwej analizy i oceny zagrożeń zgodnie z wymaganiami obowiązującej Dyrektywy Seveso III Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/18/UE. Podczas przeprowadzanych takich analiz bezpieczeństwa np. HAZOP, akcję operatora przyjmuje się jako czynnik zmniejszający ryzyko, co niejednokrotnie bywa alternatywą dla zautomatyzowanego systemu zabezpieczeń. Należy jednak pamiętać, że operator lub obsługa instalacji musi potrafić bezbłędnie odczytać pojawienie się alarmu, musi mieć dostateczną ilość czasu na podjęcie działań oraz być świadomym czynności, które mają wykonać. Dlatego też wymagania dotyczące odpowiedniej implementacji i dokumentacji systemu alarmowego stają się tak istotne.
Ramy dla skutecznego projektowania, wdrażania, obsługi i zarządzania systemami alarmowymi w instalacjach procesowych stanowią istniejące zalecenia i standardy EEMUA 191, ISA S18.02 oraz przyjęta przez Polski Komitet Normalizacyjny norma PN-EN 62682: 2015-03 „Zarządzanie alarmami w przemyśle procesowym”, które wykorzystują podejście oparte na cyklu życia systemu alarmowego. Ma to na celu wdrożenie takiego systemu począwszy od fazy koncepcyjnej inwestycji, dopracowanie go podczas projektowania i utrzymanie przez cały okres użytkowania powstałej instalacji. Zarządzanie alarmami może zostać zaprojektowane dla nowej instalacji w trakcie przygotowywania dokumentacji technicznej, bądź może być wdrożone na już pracującym obiekcie w ramach jego modernizacji.
Ponieważ bezpieczeństwo jest jedną z podstaw działalności korporacji Fluor, dlatego też w ramach realizowanych projektów firma ściśle współpracuje z inwestorami nad opracowywaniem dokumentacji pozwalającej na określenie optymalnej koncepcji systemu alarmowego danej instalacji oraz wytycznych do implementacji w systemie sterowania. Dzięki takiej dokumentacji koncepcyjnej i projektowej możliwym jest wskazanie wytycznych dla specyfikacji nowoczesnych systemów służących do nadzoru produkcji. Dla inwestora kluczowym jest, aby dzięki optymalizacji systemu alarmowego operator jego instalacji otrzymywał z systemu przede wszystkim istotne powiadomienia o zakłóceniach w procesie, a tym samym jego uwaga nie była rozpraszana przez komunikaty o niższym priorytecie. Stąd w projektowanych przez Fluor instalacjach, zarządzanie alarmami realizowane jest w oparciu o wyspecjalizowane pakiety oprogramowania dla rozproszonych systemów sterowania DCS lub sterowników programowalnych, umożliwiając służbom utrzymania ruchu skuteczne zarządzanie alarmami zgodnie ze standardem ISA 18.2 / PN-EN 62682.
Bezpieczeństwa nie należy lekceważyć. Wprowadzenie zaawansowanego, ustandaryzowanego systemu zarządzania alarmami zasadniczo wspiera operatora, zapewniając więcej czasu dla analizy zakłóceń w procesie, podjęcie właściwej interwencji, ale także umożliwia optymalne, niezawodne, bezpieczne i zgodne z wymaganiami firm ubezpieczających sterowanie procesem. Inwestorzy muszą wiedzieć, że skuteczny system zarządzania alarmami to także potencjalne zmniejszenie nieplanowanych przestojów w produkcji i związanych z tym kosztów. A to z kolei pozwala na zwiększenie zysków produkcyjnych, no i przede wszystkim zwiększa bezpieczeństwo pracy.
Krzysztof Niemiec, Control Systems Engineer and Functional Safety Engineer (TÜV Rheinland), Fluor
Adam Augustyniak, Principal Design Engineer and Certified Functional Safety Specialist, Fluor
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Większe bezpieczeństwo i niezawodność procesu produkcji