Jak zapewnić żywności bezpieczeństwo - wyzwanie XXI wieku

Jak zapewnić żywności bezpieczeństwo - wyzwanie XXI wieku
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

- Dzisiaj na świecie żyje ok. 7 mld ludzi. Za 35 lat, w roku 2050, na świecie będzie nas już ok. 9 mld. Oznacza to, że przybędzie 30 proc. osób do wyżywienia na świecie. W związku z tym powstaje problem jak przygotować się do tego wzrostu populacji. Już dziś musimy zastanowić się jak sprostać wyzwaniem związanym z produkcją żywności i jej bezpieczeństwem – zgodnie mówili paneliści na EEC 2015 w Katowicach podczas debaty zatytułowanej „Bezpieczeństwo żywnościowe - wyzwanie XXI wieku”.

Na całym świecie ubywa ziemi ornej, za to mieszkańców globu jest coraz więcej. Eksperci ze świata biznesu i nauki zastanawiali się podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego 2015 w jaki sposób należy przygotować się do takiego wzrostu. Czy nasze zasoby pod względem ziemi rolnej, systemu organizacji rolnictwa i produkcji żywności pozwolą wyżywić w przyszłości ludność na całym świecie?

Ilość ziem uprawnych nie przyrasta, a wręcz przeciwnie. Dziś 0,21 hektara przypada na mieszkańca globu, a w przyszłości będzie to znacznie mniej. Jednak mimo wszystko wyżywienie takiej liczby ludności jest możliwe, choć zdaniem ekspertów, żeby tak było, jeszcze wiele musi się zmienić. - Ogromny potencjał drzemie w Afryce. Np. w Etiopii tylko 15 proc. gleb, które się nadają do upraw, jest obecnie wykorzystana – mówił podczas EEC 2015 dr Zenon Pokojski, wiceprezes zarządu Grupy Azoty, Zakłady Azotowe Puławy SA.

Jego zdaniem trzeba zwrócić również uwagę na zmianę struktury spożycia żywności w poszczególnych krajach. Najlepiej obrazuje to przykład Chin. - W 1996 r. przeciętny Chińczyk spożywał ok. 4 kg mięsa, w 2011 r. spożywa blisko 60 kg. Jednak, żeby wyprodukować tyle mięsa, potrzeba też więcej paszy. Na każdy 1 kg mięsa wołowego potrzeba ok. 8 kg paszy, więc ta produkcja roślinna też musi być większa. I to co jest dylematem dzisiaj, przy ograniczonych zasobach ziem uprawnych, trzeba uzyskać efekty takie, które pozwolą wyżywić wszystkich mieszkańców globu – zapewniał podczas debaty Zenon Pokojski.

Z kolei Marek Kapłucha, wiceprezes zarządu Grupy Azoty, zwrócił uwagę na konieczność stosowania nawozów mineralnych i środków ochrony roślin przy uprawach. - Nie chodzi jednak o zwiększanie intensywności nawożenia, mówimy o potrzebie zmiany struktury agrarnej, żeby nawozić rozumnie, w sposób taki, by nie szkodzić środowisku, ale by produktywność uprawy i plonowanie było większe. I nas tym problemem powinniśmy się pochylić – dodał.

Zenon Pokojski podkreślał podczas EEC, że żaden kraj nie może zrezygnować z bezpieczeństwa żywnościowego. - Najlepiej byłoby, gdyby każdy kraj miał możliwość produkowania żywności dla zaspokojenia własnych potrzeb, a nadwyżki mógł eksportować. Problem polega na tym, że np. w krajach Afrykańskich przyrost naturalny jest coraz większy, a produkcja żywności jest stosunkowo mała. Należy zastanowić się jak w te miejsca, o słabo rozwiniętej infrastrukturze drogowej, dostarczyć np. środki ochrony roślin czy wiedzę. Istotne jest również prawidłowe zarządzanie gospodarką wodną. Problemem jest również to, że używamy zbyt dużo nawozów w niektórych miejscach, zbyt mało azotów trafia do roślin. My pochylamy się nad tym, by dopasować odpowiednie nawozy pod konkretne rośliny i gleby i jak poprawiać kulturę agrarną, jak nawozić optymalnie. Dzisiaj popularyzacja praktyk rolniczych wydaje się istotną rzeczą – zapewniał Zenon Pokojski.

Struktura rolnictwa w Polsce jest zróżnicowana, spora część gospodarstw charakteryzuje się niewykorzystanym potencjałem produkcyjnym, są to gospodarstwa ukierunkowane na produkcję na własne potrzeby. – Przez to pewna powierzchnia jest zablokowana, towar ten nie jest wprowadzany na rynek, nie podlega przetwórstwu. Myślę, że polityka wspierająca i zmiany strukturalne to jest droga do wykorzystywania potencjału produkcyjnego, który nadal w wysokim stopniu jest zablokowany – dodał Sebastian Jarzębowski z Wydziału Nauk Ekonomicznych i Klastra Innowacje w Agrobiznesie utworzonego m.in. przez SGGW.

Głód kontra nadprodukcja

Na świecie występuje nierównomierny podział żywności.  Obecnie jest około miliarda niedożywionych osób na całym globie a jednocześnie około miliarda osób otyłych. To, zdaniem ekspertów, świadczy o złej globalnej dystrybucji żywności. 

W Polsce, podobnie zresztą jak w innych częściach bogatej Europy, mamy do czynienia z nadwyżką produkcji żywnościowej. Polska jest samowystarczalna żywnościowo, ma nawet duże nadwyżki produktów rolnych i przetworzonej żywności, które eksportujemy. W 2004 roku eksport polskiego sektora rolnego wynosił 4 mld EUR. W ubiegłym roku sięgnął 21 mld EUR. To ponad 13 proc. polskiego eksportu.


- Wydaje się, że nie ma obawy że zabraknie żywności na świecie, jest za to duży problem z jej dystrybucją – twierdzi prof. dr hab. inż. Janusz Igras, dyrektor naukowy Instytutu Nowych Syntez Chemicznych. 
Dlatego naturalnie rośnie zapotrzebowanie na przemieszczanie się towarów żywnościowych i rola logistyki.

- Co roku produkujemy więcej niż spożywamy, stąd rosnąca rola transportu, dystrybucji, składowania, logistyki. Żywność stała się ostatnio największym podróżnikiem na świecie. W jednym miejscu produkujemy żywność a gdzie indziej ją konsumujemy. Stąd rosnąca rola tej sfery związanej z transportem i dystrybucją – twierdzi Sebastian Jarzębowski .

Wiedza i edukacja

Podczas panelu dot. bezpieczeństwa żywnościowego na EEC paneliści byli zgodni co do tego, że u podstaw dobrego zarządzania dystrybucją żywności jak i stosowaniem środków ochrony leży wiedza.

- Istnieje potrzeba poprawy efektywności transferu wiedzy z badań do praktyki. Nowoczesną koncepcją dzielenia się wiedzą jest „Klaster Innowacji w Agrobiznesie”, który funkcjonuje przy SGGW od kilku lat, łączy w sobie zaplecze naukowe, instytucje otoczenia biznesu oraz przedsiębiorców – twierdzi Sebastian Jarzębowski.

Janusz Igras, jest zdania, że zapewne powinno się stosować wszystkie środki do produkcji rolnej, w tym nawozy, jednak w sposób zrównoważony. - Poza tym powinniśmy stosować dobre praktyki rolnicze – i w tym obszarze mamy jeszcze sporo do zrobienia – podkreślał ekspert.

Z kolei Grupa Azoty pochwaliła się, że wspólnie z SGGW zorganizowała studia podyplomowe dla agrotechników i przedstawicieli rolnych ze specjalnie przygotowanym profilem kształcenia. - Myślimy również o uruchomieniu MBA - przyznał Zenon Pokojski.

Rolnik - partner dla banków

Ilona Wołyniec, dyrektor pionu relacji z klientami strategicznymi i finansowania projektów, PKO Bank Polski, przyznała, że polski sektor finansowy dostrzegł, że szeroko rozumiane rolnictwo i sektor rolniczy uległy dużej transformacji.

- Na początku rolnik był traktowany jak osoba indywidualna, od zmiany w rolnictwie rolnik jest traktowany jak przedsiębiorca. W banku może liczyć na dedykowane dla siebie produkty, doradcę i obsługę. Mamy duże zróżnicowanie wśród rolników od indywidualnych gospodarstw po ogromne zakłady i banki za tym podążają – zapewniała Ilona Wołyniec.
Na początku były banki spółdzielcze, teraz obecne są w tym sektorze banki komercyjne.

- Powołaliśmy dedykowany zespół, który zajmuje się wyłącznie rolnikiem i przemysłem spożywczym. Dodatkowo próbujemy zdiagnozować gdzie te towary są sprzedawane, które rynki są odbiorcami tych towarów i podążyć za nimi, a tym samym za naszymi klientami. Dlatego zdecydowaliśmy się w tym roku na otwarcie oddziału w Niemczech, we Frankfurcie, który będzie wspomagał obsługę eksportu i świadczył usługi doradcze polskim eksporterom. Myślimy o otwieraniu oddziałów w kolejnych krajach np. we Francji, Czechach czy Słowacji – zapewniała podczas EEC 2015 Ilona Wołyniec.

Ekspertka przyznała, że patrząc na spłacalność kredytów można powiedzieć, że ten sektor charakteryzuje się niskim poziomem ryzyka.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Jak zapewnić żywności bezpieczeństwo - wyzwanie XXI wieku

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!