Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
O kierunkach rozwoju polskich firm chemicznych, sposobach podnoszenia ich konkurencyjności i koniecznych inwestycjach mówi portalowi wnp.pl Mariusz Przybylik, dyrektor AT Kearney.
- Generalnie nie jest zła. Sytuacja zmienia się jednak dość dynamicznie. Ma to m.in. związek z sytuacją na rynku surowcowym. Na bardzo ogólnym poziomie chemię można podzielić na tą produkującą prostsze i tą produkującą bardziej wyspecjalizowane produkty. Jeśli chodzi o te prostsze produkty, ważnym kosztotwórczym elementem jest cena gazu ziemnego. W przypadku naszego kraju cena ta jest mniej konkurencyjna niż w krajach sąsiednich. Po prostu wiele krajów ma tańszy gaz. Nic więc dziwnego, że lokowanie zakładów chemicznych, które w swojej produkcji w dużej części bazują na gazie ziemnym ma obecnie miejsce w USA, czy krajach arabskich.
Skoro nie surowce, bo ci którzy mają własne lub są blisko źródeł mają handicap, to co z naszymi firmami? Co musimy zrobić, aby skutecznie konkurować?
- Po pierwsze nasze firmy musza ciągle szukać tańszych źródeł gazu. Firmy to robią i z lepszym lub gorszym skutkiem walczą o niższe ceny. Oczywiście w tych działaniach trzeba uwzględnić to, że nie zawsze możliwy jest, z różnych zresztą przyczyn, sukces. Pomocne w tym aspekcie będą: dalsza liberalizacja rynku i otwarcie terminalu LNG w Polsce.
Jednak obecnie wydaje się, że najlepszym rozwiązaniem będzie odejście od produktów o niskiej wartości dodanej na rzecz tych, gdzie ta wartość jest wysoka. Nie jest to łatwy, ani szybki proces, ale konieczny.
Mamy z nim do czynienia w naszym kraju, ale w porównaniu z potentatami oczywiście nie wygląda to zadowalająco.
Kto mógłby być wzorem?
- Np. firmy chemiczne z Wielkiej Brytanii lub z Niemiec. Wiele z nich produkuje bardzo zaawansowane związki chemiczne, o których zwykły człowiek nie słyszał. Jednak na tym bardzo dobrze można zarobić i nie jest się uzależnionym w tak dużym stopniu od cen surowca, które w przypadku zaawansowanych produktów stanowią tylko mały ułamek wartości dodanej.
Czyli z naszymi mniej zaawansowanymi produktami możemy mieć problem?
- I tak, i nie. Są kraje, w których zapotrzebowanie na mniej zaawansowane produkty i technologie jest duże i stale rośnie. Zwykle bowiem, czym bardziej zaawansowany technologicznie produkt tym, wyższa cena. Dlatego na świecie otwiera się coraz więcej rynków, które nie potrzebują jeszcze aż tak bardzo zaawansowanych wyrobów. Wolą one kupić mniej skomplikowane produkty, ale tańsze. I to może być szansa także dla polskich firm chemicznych. Konieczne jest zidentyfikowanie takich rynków. Wejście na nie nie jest łatwe, ale przecież możliwe.
Ale co zrobić, aby móc produkować wysoko zaawansowane wyroby?
- Po pierwsze trzeba poświęcić sporo pieniędzy na R&D. Bez badań nie będzie sukcesów. Oczywiście można rozpocząć współpracę z innymi firmami, ale należy pamiętać, że nie zawsze są one zainteresowane współpracą, albo ich oferta może być niezadawalająca.
Ważne byłoby także, aby firmy, które decydują się wdrożyć nowe rozwiązania, najpierw skupiły się na tych, na które istnieje znaczący popyt. O ile w Polsce zbadać rynek jest stosunkowo łatwo, to trudniej zrobić to w przypadku zagranicy. Z drugiej strony potencjalnych odbiorców na świecie jest o wiele więcej niż w kraju.
Ponadto, ważne jest wprowadzanie kultury innowacji do polskich firm chemicznych. Pozwoli to na skuteczniejszy rozwój i komercjalizację nowych produktów.
Z kim mogłaby branża chemiczna współpracować, gdzie prowadzić ekspansję?
- Wszystko zależy od tego, co chcemy osiągnąć. Różne możemy bowiem zastosować rodzaje partnerstwa, w zależności od naszych celów. Innych nasze firmy chemiczne potrzebują partnerów, jeśli chcą wejść na jakiś rynek, aby sprzedawać swoje aktualne produkty, a innych jeżeli celem jest rozwój i produkcja zaawansowanych technologicznie produktów..
Kluczowe jest także to, na jakie ryzyko biznesowe jesteśmy przygotowani. Dam taki przykład. Wydaje się, że bardzo dobrym rynkiem ze względów biznesowych – ekspansji - mogłaby być Afryka. To bowiem rynek, który nie chce najbardziej zaawansowanych rozwiązań. Z drugiej strony to rynek o dużym ryzyku ze względu na kwestie choćby polityczne, czy bezpieczeństwo chemiczne i fizyczne. Jest jednak kilka ciekawych krajów, jak np. Kenia, czy Nigeria.
Ciekawym kierunkiem mogłyby być takie kraje, jak na przykład Wielka Brytania szczególnie, jeżeli chodzi o R&D, rozwój nowych produktów czy na przykład znalezienie nowych rynków zbytu. Kraj ten oferuje bardzo ciekawe warunki wsparcia dla firm budujących swoje globalne działy R&D i otwierających linie produkcyjne dla zaspokojenia potrzeb konsumentów krajowych jak i globalnych.
Jeśli chodzi o współpracę, to wydaje się, że jest możliwa zarówno z potęgami, jak i mniejszymi wytwórcami. Wszystko zależałoby od porozumienia się.
Takim nowym elementem rozwoju polskich firm chemicznych są plany lokowania produkcji na obcych rynkach. Skąd ten pomysł?
- To element strategii ekspansji. Ta nie oznacza tylko bowiem produkcji w Polsce i sprzedaż na innym rynku. Może się okazać, że aby konkurować na rynku międzynarodowym bardziej opłaca nam się ulokować produkcję w innym kraju, gdzie na przykład dostęp do surowców jest bardziej konkurencyjny. Łatwiej jest rozwijać zaawansowane technologie i do tego mamy znaczący rynek zbytu.
Dariusz Malinowski
Globalne uwarunkowania konkurencyjności produkcji chemicznej w Europie, rola surowców w chemii, czy strategie firm chemicznych wobec wyzwań rynku - to tylko niektóre z zagadnień, które będą przedmiotem dyskusji podczas sesji tematycznej "Konkurencyjna chemia w Europie", która odbędzie się 8 maja 2014 r. w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Ekspert: chemia powinna inwestować w R&D i wyjść poza granicę Polski